Park Krajobrazowy Beskidu Śląskiego

Park Krajobrazowy Beskidu Śląskiego utworzony został rozporządzeniem nr 10/98 wojewody bielskiego z dnia 16.06.1998 r. (Dz. Urz. Woj. Biel. nr 9/98, poz. 111) na powierzchni 38 620 ha (z otuliną - 60 905 ha) w celu zachowania, popularyzacji i upowszechniania szczególnych wartości przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych Beskidu Śląskiego, w warunkach racjonalnego gospodarowania zgodnie z zasadami ekorozwoju.

Obejmuje on tereny leśne dwóch pasm górskich - Czantorii (995 m n.p.m.) oraz Baraniej Góry (1 220 m n.p.m.). Na stokach Baraniej Góry znajduje się obszar źródliskowy Wisły. Biorą tu początek potoki Białej i Czarnej Wisełki.
Beskid Śląski charakteryzuje się urozmaiconą budową geologiczną. Zasadniczy zrąb górotworu tworzą: warstwy cieszyńskie zbudowane z łupków i wapieni, warstwy godulskie zbudowane z drobnoziarnistych piakowców godulskich oraz warstwy istebniańskie zbudowane z gruboziarnistych piaskowców i zlepieńców. Wychodnie tych warstw kształtują miejscami malownicze ostańce skalne w formie ambon, grzybów lub grzęd. Najbardziej znane to Malinowska Skała oraz Skały Grzybowe w Paśmie Stożka - chronione jako pomniki przyrody nieożywionej. Dużą atrakcją są występujące tu jaskinie fliszowe o charakterze szczelinowym, powstałe w rezultacie powierzchniowych ruchów mas skalnych. Część z nich objęto ochroną pomnikową. Do najciekawszych tego typu obiektów należą: jaskinia w Trzech Kopcach (najdłuższa nie krasowa jaskinia w Polsce), Jaskinia Malinowska, Jaskinia Lodowa, Jaskinia Mokra. Dla ochrony zgrupowania wychodni skalnych i jaskiń, na stokach Muronki w gminie Lipowa został utworzony rezerwat przyrody nieożywionej Kuźnie.

Lasy Parku Krajobrazowego Beskidu Śląskiego są w stopniu znaczącym przekształcone wskutek działalności człowieka. Eksploatacja lasów, a następnie preferowanie w gospodarce leśnej świerka, doprowadziło do prawie zupełnego zaniku grądów występujących pierwotnie w piętrze pogórza, zmniejszenia powierzchni zajmowanych przez dolnoreglowe lasy bukowe oraz wzrostu areału borów jodłowo-świerkowych oraz świerczyn.

W piętrze pogórza, zbiorowiska leśne spotyka się obecnie wyłącznie w dolinach potoków. Występują tu: podgórski łęg jesionowy, nadrzeczna olszynka górska oraz dolnoreglowy świerkowy bór na torfie.

Na siedliskach regla dolnego panują obecnie świerczyny wtórnego pochodzenia. Miejscami spotka się jednak typowe dla tego piętra lasy bukowe. Buczyny Beskidu Śląskiego reprezentowane są przez dwa zespoły: kwaśną buczynę górską oraz żyzną buczynę karpacką. Kwaśne buczyny zajmują zwykle przygrzbietowe partie stoków, miejscami tworząc rozległe, kilkuhektarowe powierzchnie. Żyzne buczyny występują głównie na stokach o ekspozycji północnej, północno-wschodniej i wschodniej. Największe i najlepiej zachowane powierzchnie tego zespołu występują na Buczniku, Czantorii, Szyndzielni i Błatnej. Osobliwością żyznej buczyny karpackiej Beskidu Śląskiego jest występowanie w runie sudeckiego gatunku - żywca dziewięciolistnego.

Strome skaliste stoki porastają jaworzyny. Dość częstym zbiorowiskiem, zwłaszcza w północnej części Beskidu, jest jaworzyna górska z miesiącznicą trwałą, natomiast rzadziej spotyka się fragmentarycznie wykształcone płaty jaworzyny karpackiej.

Wyższe partie regla dolnego porasta dolnoreglowy bór jodłowo-świerkowy. Areał tego zespołu został znacznie powiększony, w stosunku do stanu pierwotnego, wskutek gospodarki leśnej, preferującej nasadzenia świerka.

Najwyższe partie gór (powyżej 1 000 m n.p.m.) zajmują świerczyny górnoreglowe. Najlepiej wykształcone płaty świerczyn górnoreglowych spotyka się na Baraniej Górze.

Dużą różnorodnością odznacza się roślinność nieleśna Beskidu Śląskiego, wśród której szczególnie duży udział mają zbiorowiska łąkowe i pastwiskowe. Na siedliskach umiarkowanie wilgotnych i suchych rozwijają się: łąki konietlicowe, łąki rajgrasowe oraz - typowy dla łąk górskich - zespół mietlicy pospolitej i mieczyka dachówkowatego z udziałem wielu rzadkich i chronionych gatunków storczyków. Na siedliskach wilgotnych spotyka się: zespół rdestu wężownika i ostrożenia warzywnego, zespół ostrożenia łąkowego, zbiorowisko śmiałka darniowego oraz situ rozpierzchłego.

W miejscach wilgotnych wzdłuż potoków rozwijają się łopuszyny tworzone przez lepiężniki oraz ziołorośla z udziałem okazałych bylin - omiega górskiego, modrzyka górskiego, miłosnej górskiej, tojada mocnego. Niewielkie powierzchnie na terenach podmokłych i źródliskowych zajmują młaki - kozłkowo-turzycowa i turzycowo-mietlicowa.

Fauna kręgowców reprezentowana jest przez blisko 40 gatunków ssaków, kilkanaście gatunków ryb i minogów, 16 gatunków płazów, 6 gatunków gadów oraz liczne gatunki ptaków. Na obszarze Beskidu Śląskiego spotyka się wiele rzadkich gatunków zwierząt, m.in. ptaków (np. drozda obrożnego i siwerniaka - gatunki górskie oraz kuraki leśne - głuszca i jarząbka), drapieżne ssaki (wilka, rysia i okresowo niedźwiedzia), nietoperze (podkowca małego, nocka orzęsionego, nocka wąsatka), czy też rzadkie gatunki ryb - głowacza pręgopłetwego i głowacza białopłetwego.

Świat bezkręgowców Beskidu Śląskiego nie był do tej pory kompleksowo badany. Dotychczasowe obserwacje pozwoliły stwierdzić występowanie tu, zagrożonych w skali Europy, gatunków owadów: chrząszcza - pachnicy dębowej oraz motyla - czerwończyka nieparka.

Najcenniejsze fragmenty przyrody Beskidu Śląskiego objęte są ochroną w formie rezerwatów przyrody: Barania Góra, Czantoria, Dolina Łańskiego Potoku, Jaworzyna, Kuźnie, Stok Szyndzielni, Wisła.

Źródło [link widoczny dla zalogowanych]

Pozdrawiam!