![]() |
![]() | Stan wojenny w górach (wojenne pamiątki z lat 80. XX w.) | ![]() |
Krzysztof Jaworski
![]() |
![]() |
Przeglądając różnego rodzaju moje górskie "papiery", fotografie (w tym również celuloidowe przeźrocza), posiadane publikacje itp., itd. natknąłem się na rozmaite pamiątki, związane pośrednio z jakże ważnymi dla dziejów naszego kraju wydarzeniami, czyli stanem wojennym i pierwszymi latami po odwołaniu stanu wojennego.
Zastanawiam się, czy temat "stan wojenny w górach" doczeka się kiedykolwiek swojego historyka, ale takiego, który schyli się do bardzo ulotnych i bardzo osobistych dokumentów i dokumencików - nawet ramki z wyblakłym ORWO-wskim przeźroczem, na którym przedstawiony jest ułożony z kamyków gdzieś w górach (i to niekoniecznie w Polsce) napis "Solidarność" - jakże wtedy inaczej odbierany niż chociażby dziś. Na początek może taki glejt upoważniający do chodzenia po szlakach tatrzańskich, który należało osobiście odebrać w Komisariacie Milicji Obywatelskiej w Zakopanem. To był wtedy, w lipcu 1982 r., niesamowity widok: po wyjściu z pociągu wszyscy pasażerowie biegli - na wyścigi oczywiście (najbogatsi taryfami, oj wtedy zakopańscy taksówkarze mieli swoje przysłowiowe "pięć minut") - na komisariat MO, aby ustawić się w kolejce po zezwolenie. Kolejka ta była porównywalna (a może i dłuższa?) z kolejką ludzi oczekujących na kuźnicką kolej linową na Kasprowy. ![]() A teraz kilka przykładów ówczesnych preferencji politycznych naszych polskich turystów: Lipiec 1982 r. Ułożone z kamieni "Solidarność" "V" i "NZS" ("Niezależne Zrzeszenie Studentów") na Czerwonych Wierchach, ale po ówczesnej czechosłowackiej stronie granicy: ![]() Sierpień 1982 r. Góry Retezat w rumuńskich Karpatach Południowych.Bardziej ulotnych napisów już chyba być nie może - te, wykonane na zroszonej poranną mgłą (o cholera, miało być wojennie, a zrobiło się poetycko) płachcie namiotu, zdobią jeden z namiotów rozbitych koło schroniska Pietrele. Skrót AR to oczywiście "Akademia Rolnicza" we Wrocławiu. ![]() A to również Retezat w sierpniu 1982 r. Rejon pojezierza pod szczytem Bucury (jezioro Tau Portii, Viorica, Ana i inne). Słowo "Solidarość" ułożyli z kamieni chyba studenci z wrocławskiej "SETY", którzy wtedy - pod wodzą Piotrka Adamskiego - mieli w tym miejscu swoje namiotowe kwatery. ![]() Sierpień 1984 r. Wiadomo - szczyt Pietrosula (2303 m n.p.m.) w Górach Rodniańskich (rumuńskie Karpaty Wschodnie). Naszą polską drugowojenną i solidarnościową kotwicę wykonaliśmy nie my, lecz jacyś inni polscy turyści, którzy dotarli na szczyt przed nami (sądząc ze stanu zachowania napisu, może z rok-dwa wcześniej). ![]() Jeśli macie coś podobnego - wstawiajcie. Za kilkadziesiąt lat wartość takich fotografii, bez opisu i tzw. "kontekstu", będzie naprawdę znikoma. |
|||||||||||||
|
![]() |

![]() | ![]() |
Krzysztof Jaworski
![]() |
![]() |
Temat wrócił w minioną niedzielę
![]() Idę sobie w niedzielny poranek przez Pogórze Kaczawskie, gdzieś tam pod Górzcem, w poszukiwaniu wiosny (były tylko przebiśniegi) i średniowiecznych grodzisk (były trzy: w Piotrowicach - zniszczone, w Chełmcu - "półzniszczone", na Górzcu - jak trzeba), aż tu nagle na podwórzu posesji nr 165 w Piotrowicach widzę coś takiego: Od człowieka z sąsiedniego podwórza dowiedziałem się, że przywleczono ten pojazd do Piotrowic dwa dni wcześniej - w piątek. Musiała to być prawda, bo na błocie widoczny był wyraźny ślad bieżnika kół. Znalazłem się więc dosłownie w odpowiednim czasie w odpowiednim miejscu. I przy okazji wróciły wspomnienia, jak 1 maja 1983 r., w niedzielę, podobny (a może taki sam? - na szczegóły konstrukcyjne i próbę rozpoznania typu pojazdu wtedy jakoś nie miałem czasu) wehikuł urządził mi śmigus dyngus na ulicy Świdnickiej we Wrocławiu. Ta armatka wodna z Piotrowic to kupiony za wczesnego Gierka na początku lat 70. austriacki Steyer. Był to taki swoisty "Mercedes" wśród sprzętu ZOMO-wców - miał cztery dysze miotające wodę (dwie na dachu i dwie pod zderzakiem), był też nieźle opancerzony (czyt. okratowany) przed kamieniami i koktajlami Mołotowa, rzucanymi przez demonstrantów. Skąd się wziął w Piotrowicach - nie wiem. Na jak długo - też nie wiem. Możliwe, że po remoncie wykonanym w Piotrowicach (na podwórzu było jeszcze wiele innych starych pojazdów i ich części, ale już nie o militarnym charakterze) trafi do Niemiec do jakiegoś kolekcjonera. Przykładów tego rodzaju eksportu (nielegalnego oczywiście) sprzętu wojskowego i milicyjnego jest niestety wiele. A tę fotografię zrobiłem w końcu lipca 1986 r. na Połoninie Caryńskiej ![]() |
|||||||||||||
|
![]() |
![]() | ![]() |
Krzysztof Jaworski
![]() |
![]() |
Zeskanowałem wczoraj kilka czarno-białych fotografii z wiadomych czasów. Autorstwa różnych ludzi, mniej lub bardziej związanych ze Studenckim Kołem Przewodników Sudeckich. Podobnych mam jeszcze więcej.
... i oglądając je przestaję się dziwić, że działalnością studenckich kół i klubów turystycznych z lat 80. interesują się dziś (naukowo) pracownicy IPN. W polu ich zainteresowań znalazła się nawet działalność naszego Tercetu Idiotycznego. "Nobilitacja" trochę niespodziewana ![]() Rada Przewodnictwa Studenckiego w Myśliborzu na Pogórzu Kaczawskim. 11 grudnia 1982 r. Na fotce na bliższym planie dwóch przewodników z kół pozasudeckich, trójka ludzi pod złożonym stołem pingpongowym to Asia G., Piotrek N. i ja (SKPS) ![]() Nawet takie slogany, jak na tej fotce wyżej, pojawiały się wtedy na ścianach obiektów turystycznych. Trzeba było ten stan rzeczy zmienić! W tym samym 1982 roku, w tym samym grudniu, w tym samym miejscu, czyli w myśliborskim PTSM, zorganizowaliśmy nasz kołowy Obóz Sylwestrowy. Na tych samych ścianach pojawiły się już nowe hasła ![]() A to niżej, to nie sylwestrowa odezwa do narodu (przewodnickiego), lecz licytacja prasy wywrotowej, prowadzona przez prezesinę Koła Anię Szczęsną (może zrobię kiedyś skan okładki licytowanej wtedy bibuły) ![]() Bielawa u stóp Gór Sowich. 14 maja 1983 r. Egzamin państwowy na uprawnienia pilotów wycieczek zagranicznych (stąd cywilne ciuchy) i nasza "solidarność" (hi, hi) z Patriotycznym Ruchem Odrodzenia Narodowego ![]() Chatka pod Potrójną w Beskidzie Małym. 17 czerwca 1984 r. Teoretycznie nic tu nie ma "opozycyjnego". Ale cała impreza była na "nie". Wycieczkę w Beskid Mały, z noclegiem w Chatce pod Potrójną, zorganizowaliśmy specjalnie w dniu wyborów do Rad Narodowych, aby pokazać nasz stosunek do "patriotycznego obywatelskiego obowiązku". Do Wrocławia wróciliśmy oczywiście po zamknięciu wszystkich lokali wyborczych. ![]() Takie małe "opus magnum" (wiem, że tu brak logiki, ale wtedy taki był świat) w naszej zabawie z władzami i systemem. Zakończenie sezonu SKPS w Rybnicy Małej w Górach Kamiennych (10 grudnia 1983 r.). Cała impreza utrzymana w duchu działalności "WRONU-u, PRON-u i OKON-u". Bitymi i maltretowanymi "działaczami opozycji" byli nowo przyjmowani przewodnicy, których podobizny (czyt. listy gończe) zostały narysowane przez etatowego rysownika SKPS-u Andrzeja R. ![]() Tenże Andrzej R. wcielił się w rolę Spawacza, siedzący obok niego Michał T. przeistoczył się w Józefa Wazelinę, czyli typowego działacza WRON-u i PRONU-u. ![]() Na tej imprezie nie mogło zabraknąć części artystycznej, oczywiście ocenzurowanej i pilnowanej przez ZOMO-wca w kominiarce i z pałą (czyli "marchewką" z ręcznika) w ręce. A w tym akurat numerze występują Piotruś A. (centralna osoba z gitarą), Edziu Q (z prawej niczym "Pirat z Karaibów") i autor tego postu (robiący wtedy za część żeńską Tercetu; ale nie Tercetu Idiotycznego, bo to zupełnie inna sfera w życiu SKPS) ![]() ... a pały i ZOMO pojawiały się i na innych imprezach (głównie na marcowych rozpoczęciach sezonu i grudniowych zakończeniach sezonu SKPS; oczywiście nie na wszystkich, bo wpadlibyśmy wtedy w przysłowiową rutynę, i na imprezach wiałoby po prostu nudą), nawet w drugiej połowie lat. 80, czyli długo po zawieszeniu stanie wojennym. Tych fotek, powstałych już pod koniec pamiętnej dekady, nie będę więc już szerzej komentował. ![]() ![]() ![]() Pozdrawiam Krzysiek |
|||||||||||||
|
![]() |
![]() | ![]() |
Pudelek
Ogarniacz kuwety
![]() |
![]() |
widzę, że część tablic pod Potrójną wisiała już wtedy - np. z Wichrenu
![]() |
|||||||||||||
|
![]() |
![]() | ![]() |
analoggia
![]() |
![]() |
Świetne materiały, dzięki za podzielenie się zebranymi zdjęciami i informacjami. To chyba najciekawszy wątek na forum, oczywiście jeśli kogoś interesuje historia.
Ostatnio byłam w Jaskini Dziura i widziałam tam na ścianie zaraz przy wejściu symbol Polski Walczącej. Chętnie poznałabym okołowojenną historię tego miejsca, niestety w Google jakoś nie udało mi się nic znaleźć. |
|||||||||||||
|
![]() |
![]() | Stan wojenny w górach (wojenne pamiątki z lat 80. XX w.) | ![]() |
|
||
![]() |
![]() |
fora.pl - załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by phpBB © 2001-2004 phpBB Group
phpBB Style created by phpBBStyles.com and distributed by Styles Database.
Powered by phpBB © 2001-2004 phpBB Group
phpBB Style created by phpBBStyles.com and distributed by Styles Database.